Zor’un içinden geleceğin arandığı bir yıl daha geçti.

Geçtiğimiz yılın emek kesimindeki mücadele hattını belirleyen belli başlı konular şunlardı:

1- İşverenlerin esneklik dayatmalarına karşı verilen mücadeleler,
2-Özelleştirmeler karşısındaki duruşlar,
3- Sendika içi demokrasinin tıkanan kanallarına karşı tepkiler ve sendika seçme özgürlüğü konusundaki arayışlar,
4- Kamu çalışanlarının sendika, grev ve toplu pazarlık üçlüsünü eksiksiz elde etmek için giriştiği eylem ve etkinlikler.

1998'e emek kesiminde damgasını vuranların başında metal işçileri geldi.

Geçtiğimiz yıl 1998'e merhaba derken, Topkapı 'da kurulu Makina Kalıp işyerinde, esnek çalışmaya ve sefalet ücretine karşı grev pankartlarını asmıştık. Bu grev, emek kesiminde bütün bir yılı kapsayacak mücadelenin de habercisiydi. Ardından gelen MESS grup sözleşmelerinde esneklik dayatmasına karşı aynı sesi, aynı direngenliği gösterdi metal işçileri...

Harb-İş üyesi işçiler de esnekliğe, keyfi işten çıkarmalara, kaçak işçi çalıştırılmasına, taşeron uygulamasına, "dur" dediler bu yıl içinde.
Harb-İş üyesi 1800 işçi, askeri işyerlerinde devam eden toplu sözleşme görüşmelerinde Amerikalı işverenlerin mevcut hakları budamaya kalkması üzerine 23 temmuz günü greve çıktı. Amerikan askerlerinin grev gözcülerine defalarca köpeklerle, sopalarla saldırdığı greve emekçi kesimlerden büyük destek geldi.
Grevci işçiler, Amerikalı patronların dayatmalarına karşı 13. ve 17. maddelerle işçi çıkarılmasına engel olacak maddeleri toplu sözleşmeye geçirerek grevi noktaladı.

1998'in ikinci özelliği IMF ve Dünya Bankası'nın özelleştirme dayatmalarına karşı emek kesiminde sendikalar aracılığıyla önemli tepkilerin gelişmesiydi.

1996 Kasım'ından bu yana sıkça duymaya başladığımız çete bağlantıları ve karanlık ilişkiler, 1998 yılındaki özelleştirme ihalelerinde iyice açığa çıktı. Türk Ticaret Bankası, POAŞ özelleştirme ihalelerine kirli ilişkilerin karıştığı kuruluşlardan sadece ikisiydi.
1998'de özelleştirmelerle ilgili hukuk mücadelesi sürdü. Hükümet belli sektörlerdeki özelleştirmeleri mahkemelerin aksi kararlarına rağmen devam ettirmeye çalıştı.
Fakat 1998'de bir çok özelleştirme girişimi özelleştirme karşıtı girişimlerin mücadelesine çarptı. Hükümet, Anayasa Mahkemesi'nin enerji özelleştirmelerini hızlandıracak yasa düzenlemesini iptal etmesine rağmen enerjideki özelleştirmeleri hızlandırmaya çalıştı.
Enerji sektörü çalışanları kimi yerde özelleştirme devir kurullarını işyerlerine sokmayarak, kimi yerlerde iş bırakma eylemleri ve basın açıklamaları yaparak özelleştirmelerin önüne çıktı.

Emek kesiminde 1998'in en gür sesini çıkaranlardan birisi de SEKA işçileriydi.
1998 ekiminde hükümetin SEKA'yı kapatma kararı vermesi üzerine harekete geçtiler. Başlangıçta SEKA'nın kapatılmasını durdurma amacıyla başlayan işyerini terk etmeme eylemi, sonrasındaki kitlesel yürüyüş ve mitinglerle özelleştirmelere karşı genel protestoya dönüştü.
SEKA işçileri eylemin daha 3. Gününde 7 bin kişinin katıldığı bir miting düzenledi. Eylemde işçi aileleri de işyeri kapısından, miting meydanlarından ayrılmadı. Fabrika kapısı değişik kesimlerden gelen destek ziyaretleriyle doldu taştı.
29 gün süren SEKA direnişi, özelleştirme karşıtı mücadelenin tek bir işyerinden çıkıp emek kesimine taşınması bakımından önemli bir deneydi. Seslerini duyurmada hayli başarılı olan ve farklı kesimlerin desteğini direnişlerine çekebilen SEKA işçileri, kapatma kararını geri aldırarak 1998'e damgasını vurdu.

1998'de metal işçileri son 18 yılın ilkini gerçekleştirdi. 1980'den bu yana daha fazla ücret, ekonomik hakların geliştirilmesi için greve çıkan işçi sınıfı bu kez sendikal demokrasiyi işletme ve sendika seçme özgürlüğü için ayağa kalktı.
Metal işkolunda 95 bin işçiyi kapsayan sözleşme görüşmeleri sendikamız, Türk Metal ve Özçelik-İş tarafından yürütülüyordu.
Türk Metal Sendikası görüşmeleri, işçilere sorma gereği dahi duymaksızın yüzde 43 zamla bitirdi. Bunun üzerine 10 bine yakın metal işçisi sendikalarından istifa ederek sokağa döküldü.
Hareketin başını Bursa'da kurulu fabrikalardaki otomotiv işçileri çekti. Renault, Tofaş, Valeo, Bosch işçileri kendi sendikalarından dışlanmanın, demokratik işleyişin yerine getirilmemesinin tepkilerini Türk Metal'den istifayla, sokağa taşan eylemlerle somutladı. Metal işçisinin hareketliliği İstanbul'a ve diğer bölgelere de dalga dalga yayıldı.

1998 yılının üçüncü özelliği kriz gerekçesiyle özellikle yılın son üç ayında yaygın içten çıkarmaların yaşanmasıydı.

Özellikle tekstil, otomotiv ve yan sanayileri olmak üzere başlayan işten çıkarmalar birçok sektöre de doğrudan etkide bulundu. 1998'de, özelleştirmeler ve ekonomik kriz gerekçesiyle üç konfederasyona bağlı sendikaların örgütlü olduğu işyerlerinde işten çıkarılanların sayısı 100 bine yaklaştı.
Bunlardan 81 bini Türk-İş'e bağlı sendikalardandı. Hak-İş'e bağlı sendikalardan çıkarılanların sayısı 17 bine yaklaşırken, DİSK'e bağlı sendikalardan işten çıkarılanların sayısı yaklaşık 2 bin oldu.
1998 'de kriz bahanesiyle işten çıkarılanların sendikalı- sendikasız işçi sayısının 1 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor.

1991'den bu yana emek kesimine eylemleriyle damgasını vuran kamu emekçileri 1998'de de boş durmadı.
Kamu çalışanları geçtiğimiz yılı mevcut yasalarını yetersiz bularak, grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkını elde etmek için mücadelelerle, düşük maaş zamlarını protestolarla geçirdi.

Ve MAI (Çok Taraflı Yatırım Anlaşması), 1998'in dünya halkalarını ve emekçi kesimlerini ilgilendiren başlıca olaylarından birisiydi.
Hazırlıkları 1986'da başlayan, ardından Dünya Ticaret Örgütü'nde gündeme alınan MAI, 1995'te OECD bünyesinde görüşülmeye başlandı. 1998'de bütün dünyanın gündemine giren MAI, aynı yıl içinde imzalanıp uyulamaya sokulacaktı. Ancak hesaplar tutmadı. Hem emperyalist ülkelerin kendi aralarında anlaşamaması, hem de MAI konusunda bütün dünyadan gelen tepkiler nedeniyle anlaşma metni ertelendi.
MAI karşıtı etkinlikler emek cephesi ve ona güç veren oluşumlar bakımından hayli önemliydi. Birçok ülkede bu konuda çalışma yapan gruplar oluşturuldu. Bu konuda sendika olarak bir ilke imza attık
1998 içinde MAI KARŞITI ÇALIŞMA GRUBU'nun kurulmasına öncülük ettik ve içinde yer aldık. Sendikalardan odalara kadar bir çok sivil toplum kuruluşunun içinde yer aldığı çalışma grubu ULUSLARARASI MAI KARŞITI ÇALIŞMA KOALİSYONU'na üye olarak Paris'teki protesto gösterilerinin içinde yer aldı.

...Ve 1999 başları...

1998'e veda ettiğimiz günlerde emek kesimi için umut verici bir adım atıldı. DİSK, Türk-İş ve Hak-İş konfederasyonları bir araya gelerek uzunca bir aradan sonra EMEK CEPHESİ'ni kurdu.
Başta işten çıkarmalar olmak üzere Zorunlu Tasarruf Birikimlerinin gerçek değerler üzerinden ödenerek uygulamaya son verilmesi, İşsizlik Sigortası ve İş Güvencesi Yasa Tasarısı'nın bir an önce meclisten geçirilmesi konusunda üç konfederasyonun ortak görüşleri ortaya çıktı.
Bu cephe 1999 yılında çalışmalarını sürdürmekte ve emek kesiminin toplumsal yaşam içindeki etkinliğini arttırmada hayli etkin olacak.

1999'a MERHABA derken greve hazırlanan işçiler de var. Tekstil işkolunda sözleşme görüşmeleri devam eden DİSK'e bağlı Tekstil, Türk-İş'e bağlı Teksif ve Hak-İş üyesi Öz İplik-İş sendikalarına üye 70 bine yakın işçi Temmuz ayından bu yana süren sözleşme görüşmelerinin tıkanması üzerine 12 Ocak günü greve çıkacak.

1999 yılı sözleşmeler yılı olacak.

Türk-İş'e bağlı sendikalara üye 600 bin kamu işçisi için yavaş yavaş sözleşme masalarına oturuluyor. Ocak ayından sonra süreç hızlanacak.

Sendikaların karşısına getirilecek başlıca teklifler düşük zam oranları, esnek çalışma yöntemleri olacak. Kamu sözleşmeleri önümüzdeki dönem sözleşme masalarında konuşulacakların habercisi olması bakımından da hayli önem taşıyor.