MAI KARŞITI
ÇALIŞMA GRUBU |
28 NİSAN 1998 TARİHLİ MAI
ANLAŞMA TASLAĞININ
ÖZETİ VE YORUMU
XII- NİHAİ HÜKÜMLER
İMZA AŞAMASI
Bu anla
şma, nihai
yasanın imza tarafları için, [....] tarihine ve müteakiben her hangi bir Devlet ya da
bu anlaşma kapsamındaki konularda tam yetki ile donatılmış, anlaşma imzacıları ile
arasındaki daha önce mutabık kalınmış olan hükümlere ilişkin yüklenimleri yerine getirebilecek ve bunu yapmaya
istekli olan ayrı gümrük bölgeleri tarafından yürürlüğe konulana kadar imzaya
açık olacaktır. (Bu hüküm uyarınca, anlaşmaya dahil olmak isteyen yeni taraflar,
ancak tüm mevcut imzacılar tarafından kabul edilmesi koşulu ile anlaşmaya imza
atabilecekler)
ONAYLAMA VE YÜRÜRLÜĞE KOYMA
Nihai Yasada :
Bu nihai yasanın imzacı tarafları, Anlaşmayı, kendi ülkelerindeki prosedürler
doğrultusunda onaylanması görüşünden hareketle kendi ülkelerinin yetkili
makamlarının görüşüne sunma konusunda mutabıktırlar.
Bu nihai yasanın imzacı tarafları, yasayı [...] tarihine kadar veya bu tarihi
müteakiben mümkün olan en erken tarihte yürürlüğe koyma görüşünden hareketle,
anlaşmanın tüm imzacı taraflarca onaylanmasına duyulan istek konusunda hemfikirdirler.
MAİ’ de :
[.... ] tarihini aşmayacak bir şekilde bu Anlaşmayı imzalayan taraflar ilgili
konuların ve anlaşmanın yürürlüğe gireceği tarihi belirlemek üzere bir araya
geleceklerdir. Kararlar imzacılar arasındaki [konsensus], [2/3 oy çokluğu] ile
alınacaktır. (Bu hükmün yazılımı sırasında oy çokluğunu bölümüne 3/4 oranının da eklenmesi
üzerinde yoğun tartışmalar yaşanmış ancak bu oran metne eklenmemiştir.)
Bu anlaşma, imzacı tarafların bu anlaşmayı kabul ettikleri tarihin belirlendiği
madde 3 uyarınca, anlaşma taraflarınca belirlenecek tarihte yürürlüğe girecektir.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesi sonrasında gerçekleşecek bir onay, onay depozitosunu
takip eden 30. güne kadar yürürlüğe girecektir.
GİRİŞ :
Bu anlaşma, bütün Devletlere, Bölgesel Ekonomik Birleşme Örgütlerine ve kendi ile
anlaşma tarafları arasında mutabık kalınan yüklenimleri, taraflar grubu üzerinden,
yerine getirme yeterliğine ve arzusuna sahip, bu anlaşma kapsamındaki konuların
yürütülmesinde tam yetki ile donatılmış her hangi bir ayrı gümrük alanına açık
olacaktır.
Girişe ilişkin kararlar, taraflar grubunca alınacaktır.
Giriş, giriş hükmünün depozite bağlanmasını izleyen 30. Güne kadar
yürürlüğe konacaktır.
UYGULANAMAZLIK :
( Bu, anlaşmanın mevcut taraflarına, diplomatik ilişkilerinin iyi
olmadığı yeni bir ülkeye giriş izni verilmesinden kaçınma olanağı verme amacı
ile bütün anlaşmalara konan standart bir “anlaşma dilidir”. Böylece bu tip bir
ülkenin girişinin tümüyle bloke edilmesinin önüne geçilmiş olur.)
Bu a
nlaşma, bir yeni
giriş konusunda taraflardan birinin rızası olmadığı taktirde, kabul eden herhangi
bir taraf ve her hangi bir anlaşma tarafı arasında uygulanmayacaktır.
İNCELEME :
Taraflar Grubu, anlaşmayı kendi belirlediği zamanlarda gözden
geçirebilir
.
DÜZELTME, DEĞİŞİKLİK :
Her hangi bir anlaşma tarafı, Taraflar Grubuna Anlaşmada bir
değişiklik yapılması önerisinde bulunabilir. Taraflar Grubunca kabul edilecek bir
değişiklik, tüm tarafların kabulüne ilişkin bir hükmün depozitini takiben veya
Taraflar Grubunun değişikliği yaptığı tarihte onayladığı bir zamanda
yürürlüğe girecektir.
OECD’NİN ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER İÇİN BELİRLEDİĞİ
STANDARTLARIN REVİZYONU :
Standartlara ilişkin değişiklikler, imza aşamasından önce her
hangi bir anlaşma tarafınca yapılabilecek tek taraflı bir açıklama ile gündeme
gelir :
Standartların değiştirilmesi durumunda, değişikliğin kabulünün
duyurulmasını takip eden 180 gün içersinde aksi bir deklarasyonda bulunulmadıkça
Ekler de buna göre değiştirilecektir.
Veya
Stand
artların
değiştirilmesi durumunda, anlaşma tarafınca yapılan bildirim doğrultusunda Ekler
değiştirilecektir.
ANLAŞMADAN GERİ ÇEKİLME
Bir anlaşma tarafı bu anlaşmanın yürürlüğe girişinin beşinci yılından
itibaren istediği zaman anlaşmadan çıkma yönündeki talebini yazılı olarak
bildirebilir.
Bu tip bir ayrılma, yazılı başvurunun alınmasını takip eden 6 ay sürede veya
anlaşmadan ayrılmaya ilişkin bildirimde belirtilmiş olan daha geç bir tarihte
yürürlüğe konacaktır. Eğer bir anlaşma tarafı anlaşmadan ayrılacak olursa;
Anlaşma, diğer taraflar için yürürlükte kalmaya devam edecektir.
Bu anlaşmanın hükümleri, ayrılmanın bildirildiği tarihte mevcut olan yatırımlar
için bu tarihten başlayarak 15 yıl süre ile uygulanmaya devam edecektir.
YARARLARIN REDDEDİLMESİ :
[ Yatırımcının anlaşma tarafı ile önceden görüşmesi ve bildirimde bulunmasına
konu olmak koşulu ile] bir anlaşma tarafı Anlaşmanın bir yatırımcıya ve onun
yatırımlarına tanıdığı hakları, eğer bu yatırımcı onun yatırımı anlaşmaya
taraf olmayan bir ülkeden ise ve bu yatırımcının anlaşma tarafının ülkesinde
büyük ticari faaliyetleri bulunmuyorsa bu yatırımcıya tanımayabilir. ( ticari
faaliyetin büyüklüğü konusunda her hangi bir ölçek getirilmediği için bu
hükümle MAİ ‘den kaynaklanan faydaların anlaşmayı imzalamayan ülkelerin
yatırımcılarına da sağlanması zorunluluğu getiriliyor. )
Veya,
[ Şeffaflık ile ilgili (XXX) no.lu madde ve Müzakereler ile ilgili (XXX) no.lu madde
uyarınca önceden bildirimde bulunma ve görüşmeler yapmaya konu olmak koşulu ile bir
Anlaşma tarafı, anlaşmaya taraf olmayan bir ülkenin bir yatırımı veya
yatırımcısına, eğer bu yatırımcının ev sahibi ülkedeki ticari faaliyetleri
büyük miktarlarda değilse MAİ hükümlerini uygulamayı reddedebilir. ]
Ana Sayfaya Dönüş
Bu sayfalar Birleşik
Metal-İş Sendikası tarafından hazırlanmıştır.