B-
Türkiye’de reel asgari ücretin gelişimi
1978-1998 döneminde asgari ücretin gelişmesine bakıldığında,
asgari üc1980, 1994 ve yıllarında en düşük düzeyine ulaştığı görülmektedir.
1978’de asgari ücreti 100 kabul edersek, 1980 ve 1994’te % 52 ve % 48’e
düştüğü, başka bir deyişle asgari ücretin alım düzeyinin yarı yarıya
azaldığı ortaya çıkmaktadır. Asgari ücret 1995’ten itibaren artma trendine
girdiyse de, 1997-1998 arasında % 7.5 oranında azalmıştır.1998’de de , 20 yıldır
ekonominin gelişmesine gelir düzeyinin artmasına rağmen 1978 düzeyinin % 35.2
gerisindedir. Bu ise asgari ücretin, asgari geçim ücreti değil, yoksulluk yardımı
olarak düşünüldüğünü ortaya koymaktadır.
Tablo 1: YILLAR İTİBARİYLE ASGARİ ÜCRETİN GELİŞİMİ
Yıllar
|
Asgari Ücret
|
Belirlenen
Yıl Ort
Asgari Ücret |
Fiyatlar
|
Gerçek
Ücret |
Gerçek
Ücret Endeksi |
1978 |
3.300 |
3.300 |
100 |
3.300 |
100 |
1979 |
5.400 |
4.700 |
163,5 |
2.874 |
87 |
1980 |
5.400 |
5.400 |
317,5 |
1.699 |
52 |
1981 |
10.000 |
8.467 |
437,1 |
1.937 |
59 |
1982 |
10.000 |
10.000 |
580,1 |
1.723 |
52 |
1983 |
16.200 |
16.200 |
795,3 |
2.037 |
61 |
1984 |
24.500 |
22.444 |
1190,5 |
1.885 |
57,1 |
1985 |
41.400 |
28.474 |
1716,7 |
1.672 |
51 |
1986 |
41.400 |
41.400 |
2243,8 |
1.845 |
55,9 |
1987 |
74.250 |
57.825 |
3480,1 |
1.662 |
50,3 |
1988 |
126.000 |
100.125 |
6097,1 |
1.642 |
49 |
1989 |
225.000 |
167.250 |
10292 |
1.705 |
51,6 |
1990 |
414.000 |
303.750 |
16806,8 |
1.901 |
57,6 |
1991 |
801.000 |
575.250 |
30034 |
1.915 |
58 |
1992 |
1.449.000 |
1.071.000 |
49856 |
2.148 |
65 |
1993 |
2.497.500 |
1.885.666 |
85304 |
2.210 |
67 |
1994 |
4.173.750 |
3.055.666 |
192360 |
1.580 |
48,1 |
1995 |
8.460.000 |
5.602.000 |
344132 |
1.628 |
49,3 |
1996 |
17.010.000 |
12.022* .750 |
619438 |
1.941 |
58,8 |
1997 |
35.437.500 |
26.223.750 |
1145961 |
2.288 |
72,3 |
1998 |
47.839.500 |
41.638.500 |
1948134 |
2.137 |
64,8 |
Kaynak: DİSK-AR, sayı 23
- 1998 enflasyonu % 70 olarak öngörülmüştür.
1978-1998
dönemi gerçek ücret endeksi göstermektedir ki:
1999 yılının ilk altı ayı için, asgari ücret (yüzde 4 refah payı ile birlikte)
102. 618.680 TL olmalıdır.
Temel gıda maddeleri açısından asgari ücretin satın alma
gücündeki değişim (1980-1998)
Asgari ücret ile satın alınabilen temel
gıda maddelerinin fiyatlarındaki artış oranları oldukça çarpıcı sonuçlar
vermektedir. 20 yılda fiyatı en fazla artan gıda maddesi ekmektir. 1978 yılında
asgari ücretle 498 kg ekmek alınabilirken, 1998 yılında 209 kilo ekmek
alınabilmektedir. Temel gıda maddeleri arasında yer alan şeker, et ve pirinçteki
artış da dikkat çekicidir.
1998’de asgari ücret komisyonunun, bir işçi için 3500 kalori
alması gerektiğini düşünerek hesapladığı asgari ücret miktarının, değil bir
işçi ailesini tek başına bir işçinin beslenmesine bile yetmeyeceği ortadadır. Bu
durumda asgari ücretten değil, yoksulluk yardımının bile altında kalan “sefalet
yardımı”ndan söz etmek daha doğru olur.
Tablo 2: TEMEL GIDA MADDELERİ
AÇISINDAN ASGARİ ÜCRETİN SATIN ALMA GÜCÜNDEKİ DEĞİŞİM (1980-1998)
|
|
|
|
|
|
Ürün Adı |
Birim
Fiyatı
(1978)* |
Alınan
Miktar |
(1998)**
|
Alınan
Miktar |
Fiyat
Artışı
(kat) |
| Ekmek (kg) |
6,63 |
498 |
228571 |
209 |
34475 |
| Pirinç (kg) |
34,01 |
97 |
250000 |
191 |
7351 |
| Şeker (kg) |
9,92 |
333 |
265000 |
180 |
26714 |
| Tuz (kg) |
11,96 |
276 |
160000 |
299 |
13378 |
| Koyun Eti (kg) |
107,7 |
31 |
2250000 |
21 |
23213 |
| Yumurta (adet) |
2,5 |
1320 |
20000 |
2391 |
8000 |
| Zeytinyağı (lt) |
39,42 |
84 |
690000 |
69 |
17504 |
| Beyaz Peynir (kg) |
69,87 |
47 |
1290000 |
37 |
18463 |
| Çay (kg) |
90 |
37 |
1400000 |
34 |
15555 |
| Asgari ücret |
3300 |
|
47839500 |
|
14496 |
Kaynak:
DİSK-AR, sayı 23
Başa dön
Asgari Ücret
A- Asgari
ücret belirlenirken esas alınması gereken kriterler
B- Türkiye’de reel asgari ücretin gelişimi
C- Dört kişilik bir ailenin Ekim 1998’de asgari düzeyde
geçinebilmesi için elde etmesi gereken gelir:
Sonuç ve Önerilerimiz
Dört kişilik
ailenin asgari geçim harcamaları araştırması (Ekim 98)
16 Yaşından büyükler için asgari ücret ve kesintiler
birmet@ibm.net |
