28 NİSAN 1998 TARİHLİ MAI ANLAŞMA TASLAĞININ

ÖZETİ VE YORUMU

1. Anlaşmaya taraf olan her bir ülke, diğer anlaşma tarafı ülkenin yatırımcılarına kendi ülkesindeki yatırımcılar ile onların yatırımlarına [benzer koşullarda], kuruluş, işleyiş,genişleme, yönetim, kullanım, uygulama ve satış veya yatırımların diğer çeşit kullanımları sırasında uyguladığından daha az avantajlı bir muamele uygulayamayacak.

(Ulusal muamele ilkesi)

2. Anlaşmaya taraf olan her bir ülke, başka bir anlaşma tarafı ülkenin yatırımcılarına ve onların yatırımlarına, [benzer koşullarda] bir başka ülkenin yatırım ve yatırımcılarına uyguladığından daha az elverişli bir muamele uygulayamayacak.(En çok kayrılan ülke ilkesi)
3. Anlaşmaya taraf olan her bir ülke, başka bir anlaşma tarafı ülkenin yatırımcısına her bir olay bazında yukarıda (1) ve (2)’de belirlenen ilkelerden hangisi daha elverişli ise onu uygulamak zorunda olacaktır.

ŞEFFAFLIK

Bu bölümde sözü edilen “şeffaflık” ile, sadece ulus devletlerin yabancı yatırımcılara karşı yükümlü olduğu açıklık ilkesi kastediliyor. Yatırımcıların şeffaflığı konusuna hiçbir şekilde değinilmiyor.

1. Gerçek kişilerin ülkeye girişi, kalışı ve çalışmasını etkileyen ve anlaşmaya taraf ülkenin bu konularla ilgili olarak ulusal yasasına müracaatına konu olacak koşullar

1. Belirli bir miktarda yatırım taahhüdünde bulunmuş, veya taahhüt aşamasında olan Yabancı yatırımcı tarafından Anlaşmaya taraf ülkedeki bir işletmenin çalışması için gerekli temel teknik hizmetleri veya danışmanlık hizmetleri veya kuruluş, geliştirme, idari hizmetler açısından gerekli görülen veya,
2. (i)’de bahsi geçen bir işletme ya da yatırımcı tarafından istihdam edilen bir işçi [ki bu işçinin belirli bir süre anlaşmaya taraf ülkede kalması gerekebilir], kurumda Yönetim Kurulu Üyeliği yapabilecek kapasiteye sahip kişiler, yönetici veya uzmanlar ve işletme için önem taşıyan kişiler için gerekli olabilecek her türlü belgeyi düzenleyecek ve onaylayacaktır.

(b) (i) Her bir anlaşma tarafı, a-(i) ve a-(ii)’de bahsi geçen uygulamaları aynen kilit personelin eş ve çocukları için de yerine getirmek zorunda olacaktır. Eş ve çocukların bu ülkedeki kalış süreleri de kilit personelin kalış süresine bağlı olacaktır.

3. Her bir anlaşma tarafı, yatırımcının kilit personelinin eşi için de çalışma belgesi vermeye teşvik edilecektir.

2. Anlaşmaya taraf ülkelerden hiçbiri, bu madde ile sağlanan ülkeye giriş ve ülkede kalış haklarından veya bu maddenin 1(a) fıkrasında açıklanan çalışma iznini sağlamaktan emek piyasaları ya da diğer ekonomik gereksinimleri ya da ulusal yasanın gerektirdiği sayısal kısıtlamaları, düzenleme ve uygulamaları mazeret göstererek vazgeçme hakkına sahip değildir.

Yine bu maddelerde geçen “Yönetici” tanımı ile, bir şirketin yönetiminde öncelikli söz hakkına sahip olan veya bir şirketin ya da bu şirketin önemli bir tamamlayıcı parçasının hedef ve stratejilerini belirleyen veya işletiminde görev alan veya şirket karar mekanizmalarında geniş yetki ile yer alan ve yalnızca kendisinden daha üst düzeydeki yöneticilerden talimat alan ve onların denetimine tabii olan Şirketin Yönetim Kurulunda ya da hissedarları arasında yer alan gerçek kişiler kast edilmektedir.

Söz konusu maddelerde geçen “Müdür” tanımı ile, bir Şirketin veya bir departmanın veya Şirketin bir alt bölümünün yönetimine delege eden ya da denetleyen ve alt kadrosundaki idari elemanlar veya profesyonel uzmanlar ile diğer alt yöneticilerin çalışmalarını kontrol eden işe alma ve işten çıkarma yetkilerine sahip olan veya kendi düzeyindeki günlük iş akışının gün bazında uygulanması veya diğer personel faaliyetler konusunda yetki ve sorumlulukla donatılmış olan gerçek kişiler kast edilmektedir.

Yine bu maddelerde geçen “Uzman” tanımı ile, belli bir konuda üst düzey bilgi ve deney birikimine sahip olan ve Şirketin üretim, hizmet, araştırma, teknik veya yönetim branşlarında yeterli veya belli bir düzeyde bilgi sahibi olması gerekebilecek gerçek kişiler kast edilmektedir.

YORUM :Maddede “Specialist” ya da türkçe karşılığı ile “uzman” olarak geçen tanım çok geniş kapsamlı olup; computer programcısından, emlak satıcısına, ustabaşından teknik bilgiye sahip işçiye kadar her kadroda elemanı ifade etmektedir. Specialist’in İngilizcedeki kapsamı “Uzman”ın Türkçedeki kapsamından çok farklı, çok daha geniştir.

 YÖNETİM KURULU ÜYELERİ, MÜDÜRLER VE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER İÇİN ULUSAL MUAMELE GEREĞİ:

Bu anlaşmaya taraf ülkelerden hiçbiri başka bir taraf ülkenin yatırımcısına ait bir yatırımın yönetim kurulu üyelerini, müdürlerini ve üst düzey yöneticilerini atama hakkına sahip değildir.

Anlaşmaya taraf ülkeler, diğer anlaşma tarafı ülkelerin yatırımcılarının yatırımın gereği ya da yatırımcının tercihi doğrultusunda, ulusal kimliğine ve vatandaşlık hakkına sahip olup olmadığına bakılmaksızın, anlaşmaya taraf bir önceki ülkenin yetkili makamlarınca verilmiş geçerli bir kalma ve çalışma iznine sahip kişileri istihdam etmesine izin verecek ve bu istihdam bu kişilere verilen oturma ve çalışma izninin süre ve koşullarına uygun olacaktır.

PERFORMANS GEREKLERİ :

1. Anlaşmaya taraf olan bir ülke kendi ülkesindeki bir başka anlaşma tarafı ülke yatırımcısının veya anlaşmaya taraf olmayan bir ülke yatırımcısının her hangi bir yatırımının kurulması, kazanç elde etmesi, yayılması, yönetimi, işleyişi, devamı, kullanımı,satışı veya diğer çeşit kullanma hakları ile bağlantılı olarak aşağıda belirlenen girişimlerden her hangi birine başvurmayacak ya da bu talepleri ileri sürmeyecektir.

1. Belli bir düzeyde mal veya hizmet ihraç etmek
2. Milli Gelirin belli bir yüzdesi oranında üretim yapmak
3. Ev sahibi ülkede üretilen mal ve hizmetlerin Şirket üretiminde kullanılması, satın alınması veya tercih edilmesi veya Şirketin, gerek duyduğu satın almaları ev sahibi ülkede üretim yapan kişilerden tedarik etmesi
4. Söz konusu yatırımla bağlantılı yabancı döviz girişleri veya ihracat veya ithalat hacmi gibi verilerin birbirleri ile bağlantılandırılması
5. Bu yatırım tarafından ev sahibi ülkede üretilen veya sağlanan ürünlerin veya hizmetlerin satışlarının kısıtlanması,veya satış hacmi veya ihracat hacmi veya yabancı döviz işlemleri üzerinden sağlanan kazançlar üzerine kısıtlamalar uygulanması
6. Teknoloji transferi, bir üretim süreci veya ev sahibi ülkedeki patent sahibi gerçek ve tüzel kişilere ait bilgilerin ;

• Bir ihtiyaç hali ya da işletmenin bir mahkeme, idari yargı veya rekabet kurulu tarafından rekabet yasalarını ihlal ettiği iddialarına çözüm teşkil etmesi veya,
• Fikri hakların transferi ile ilgili olarak ve işletmenin TRIPs anlaşması hükümleri dışına çıkması durumları haricinde talep edilmesi

1. Şirket merkezinin ev sahibi ülkede veya dünyada belli bir bölgede kurulmasının talep edilmesi
2. Şirket tarafından üretilen ürün veya hizmetlerin anlaşmaya taraf ülkeden başka dünya piyasalarına veya belli bir bölgeye arzının talep edilmesi
3. Ev sahibi ülkede araştırma ve geliştirme konularında belli bir düzeye ulaşması gerekliliği
4. Ev sahibi ülkenin vatandaşlarından belli bir yüzdesini istihdam etmesinin talep edilmesi
5. Yerli bir Şirketle ortak olmasının talep edilmesi
6. Şirket sermayesine asgari bir düzeyde yerli hissedarın katılması gerekliliği

4. [Paragraf 1(b) ve 1(c)’deki hiçbir şey Anlaşmaya taraf ülkeyi çevresel hükümler de dahil olmak koşulu ile mevcut yasaları sürdürmekten ya da yeni yasalar çıkarmaktan alıkoymayacak, yatırımlara ilişkin gizli bir kısıtlama getirmeyecek veya haksız ya da keyfi bir uygulamaya meydan vermeyecek şekilde uygulanacaktır :

1. Bu manada, bu anlaşmanın hükümleri ile uyumsuz olmayacak yasal düzenlemelere uyumun sağlanması
2. İnsan, hayvan veya bitkisel yaşam veya sağlığın korunması
3. Canlı olmayan yenilenemez doğal kaynakların veya yaşamın muhafaza edilmesi gerekmektedir. ]

5. Paragraf 1(a), 1(b) ve 1(c), yabancı yardım programları ile ihracat geliştirme ile bağlantılı mal ve hizmetler için belirlenen koşullara uygulanmayacaktır. (istisna)

1. (Henüz netleşmemiş bir hüküm)
2. Paragraf 1(b), 1(c) ve 1(h) bir anlaşma tarafınca veya bir anlaşma tarafınca sahip olunan ya da kontrol edilen bir kurum tarafından yapılacak alımlara uygulanmayacaktır.

1. Paragraf XX de tanımlanan ulusal muamele ve en çok kayrılan ülke prensipleri

1. Yöntemine bakılmaksızın her çeşit özelleştirmeye (ister kamu satışı, doğrudan satış veya isterse başka bir yöntemle yapılsın) ve,
2. Daha önce özelleştirilmiş bir varlıkla ilgili işlemlere aynen uygulanacaktır.

3. Özelleştirme hakkı :Bu anlaşmanın hiçbir hükmü, anlaşma taraflarına bir özelleştirme yükümlülüğü getirme olarak yorumlanmayacaktır.

Paragraf (3) özel paylaşıma ilişkin düzenlemeler :

4. 1. Alternatif : Taraf ülkeler, özel paylaşıma ilişkin düzenlemelerin bir başka taraf ülkenin yatırımcısı veya yatırımı lehine kullanılmadığı veya vatandaşlık hakkı ya da sürekli ikamet haklarının söz konusu olduğu durumlarda bir başka taraf ülkenin yatırımcısı veya yatırımlarına karşı ayrımcılık yaratmadığı sürece Paragraf (1) ile uyum içinde olduklarını bilmektedirler.

5. 2. Alternatif : ((a) taraf ülkelerdeki “Altın hisse “ uygulamasının b) taraf ülkelerden biri tarafından oluşturulan sabit hisse sahipleri uygulamasının c) yönetici ve çalışanların satın almaları uygulamasının d) kamu sektöründe çalışanların emekliliklerine ilişkin uygulamanın aslında pek çok durumda ulusal muamele ve en çok kayrılan ülke ilkelerini ihlal etmelerine rağmen göz önünde tutulması))

6.  3. Alternatif :Yabancı yatırımcılar ve yatırımlarına karşı kesinlikle ayrımcılık anlamına gelen özel hisse paylaşımı uygulamaları, gerek ulusal muamele ve gerekse en çok kayrılan ülke prensipleri ile çelişmektedir. Ayrıca Özel Hisse Paylaşımı yönteminin uygulandığı her alanda yine yukarıda bahsi geçen prensiplerle çatışan fiili ayrımcılığa yol açtığı da bilinmektedir.

7.  4. Alternatif : Bu anlaşmanın hiçbir hükmü tarafların sahiplik, yönetim veya özelleştirilmiş varlıkların kontrolü ile ilgili olarak özelleştirmede özel yöntemler kullanmasına veya bu konuda özel kurallara başvurmasına aşağıda belirtilrn durumlarda engel olmayacaktır.

• Taraf bir ülke veya bu ülkedeki bir kişi tarafından kullanılmakta olan özel hisse sahipliği haklarının, özelleştirme sonrasında bu varlıklarla ilgili herhangi bir kararın veto edilmesi ya da nüfuz anlamında kullanılması
• Bir şirketin yöneticileri veya işçileri ile ilgili düzenlemelerin özel muameleye tabi tutulması
• Hisse sahipleri ile ilgili düzenlemelerde belirli bir süre için şirket sermayesindeki paylarının devamı zorunluluğu
• Belli bir toplum kesimine ait varlıkların özelleştirilmesinin özel muameleye tabi tutulması

Paragraf (4)- ŞEFFAFLIK :

Paragraf (5)- Tanımlama :

9. Özelleştirme anlaşma taraflarından birinin her hangi bir işletmedeki ortaklık çıkarlarının tümüyle ya da kısmen elden çıkarılması (satışı) veya büyük oranda aynı etkiyi yapabilecek diğer satışlar anlamına gelmektedir.

• Bu tanımlama aynı anlaşma tarafının şirketleri veya farklı bölümleri arasında yapılan işlemleri kapsamaz ;

• Normal iş sürecindeki işlemleri kapsamaz.

1. Bu anlaşmanın hiçbir hükmü bir anlaşma tarafının mevcut bir tekeli devam ettirmesinin engellenmesi ya da bir tekelin ortadan kaldırılması şeklinde yorumlanmayacaktır.
2. Her bir anlaşma tarafı, bir tekel kurarken “ayrımcılık karşıtı muamele” ilkesine uyacaktır.
3. Anlaşmaya taraf her bir ülke özel sahipli bir tekelin (devam ettirilmesi veya) oluşturulması ve kamu sahipli bir tekelin devam ettirilmesi veya kurulmasına izin verecektir.

1. Anlaşma tarafları bir tekel ürünü veya hizmetinin ilgili piyasalarda arzı sırasında başka bir anlaşma tarafının yatırımcısına ait yatırımlara ayrımcılık karşıtı ilkenin uygulanmasını sağlayacaktır.

 

Alt paragraf (b)

2. Anlaşma tarafları bir tekel ürünü veya hizmetinin ilgili piyasalarda satın alınması sırasında başka bir anlaşma tarafının yatırımcısına ait yatırımlara ayrımcılık karşıtı ilkenin uygulanmasını sağlayacaktır.

1. Bu maddenin seçeneksiz olması
2. Ek hükümler

1. Tekeller ve (Kamu İşletmelerine) ilişkin hükümlerle ilgili tanımlamalar :

1. Bu maddede geçen “delegasyon” tanımı ile, hukuki bir onay, ve bir Hükümet emri, yönetmeliği veya kamu işletmeleri veya tekellere transferi öngören diğer benzer girişimler veya tekeller veya kamu işletmeleri tarafından kullanılan Hükümet yetkileri kast edilmiştir.
2. “oluşturma” tanımı ile kurmak veya yetki ile donatmak ya da bir tekelin kapsamını genişletmek kast edilmiştir.
3. “Tekel” ile bir anlaşma tarafının ülkesinde ilgili piyasalarda tamamen alıcı ve satıcı(Mal veya hizmet olabilir) konumunda olan Hükümet tarafından kurulmuş bir kurum veya gerçek kişilerdir kast edilmiştir. Bu tanım, tek bir fikri mülkiyet hakkı sahiplerinin(gerçek kişi veya kurum) tamamen bu hak sebebiyle veya bu hakkı kullanmak sebebiyle olan girişimlerini kapsamaz.
4. İlgili Piyasa tanımı ile anlaşma tarafının ülkesindeki hizmet veya ürünler için coğrafi ve ürün pazarı kast edilmiştir.
5. “Ayrımcılık karşıtı muamele” ile bu anlaşmanın ilgili hükümlerinde yer alan ve “en çok kayrılan ülke” ve “ulusal muamele ilkesi” olarak belirlenen muamele prensiplerinden daha iyi bir muamele prensibi kast edilmektedir.
6. (“Kamu İşletmeleri” ile anlaşmaya taraf ülkelerce sahip olunan veya kar ortaklığı nedeniyle kontrol hakkına sahip olunan işletmeler kast edilmektedir.

YORUM : Tekellere ilişkin bu maddede geçen “ ayrımcılık karşıtı muamele” ilkesi daha önce bahsi geçen en çok kayrılan ülke ve ulusal muamele ilkelerinden daha iyi bir muamele şekli olarak tanımlanmakla beraber, ucu açık bir tanım olması dolayısıyle tam bir belirsizliğe işaret etmektedir.

Bir ayrıcalık sağlamak ile ilgili prosedürde resmi gazete yer alan en az bir uyarı dikkate alınmak zorundadır. Bu uyarı, ayrımcılığa konu olan faaliyetin doğası ve amacına ilişkin, ayrıcalığın koşulları ve nihai süresi de dahil olacak biçimde, tüm bilgiyi içermek zorundadır. Tüm ilgili tarafların gerekli başvuruları yapabilmeleri veya ek bilgileri sunabilmeleri açısından Resmi gazete yayımı önceden ve tatminkar düzeyde yapılmalıdır.

Not: Bu hükmün tanımlamalar ile ilgili bölümleri henüz netleşmemiştir.

Bu hükümde geçen “Yetki” tanımlaması ile her türlü yasa, hukuki düzenleme, idari veya sözleşmeden kaynaklanan hükümler veya bir anlaşma tarafının belli bir coğrafyada bir yatırımcı veya bir yatırımcılar grubunca kendi adına ve risklerini de kendi üstlenmek koşulu ile kullanılması için yetkili kıldığı makamlarca çıkarılan kanunlar kast edilmektedir.

1. yetki verme konusunda izlenecek prosedürler hakkında tüm ilgili yatırımcıların da öneri sunabileceği prosedürler oluşturabilirler
2. Kriter, verilen yetkiler doğrultusunda belirlenir
3. Hidrokarbonların içinde bulunduğu maden ve minerallerin çıkarılması, üretilmesine ilişkin faaliyetlerin sona erdirilmesi veya uygulamasına yönelik Devlet katılımının da dahil olduğu koşul ve gerekler yetki belgesinde yer alabilir veya yetkinin verilmesinden önce kabul edilebilir.

(3) Taraf ülkeler (2) a, b ve c fıkralarında zikredilen prosedür, koşul ve gerekleri şeffaf ve tarafsız bir biçimde ve yatırımcıların mensup olduğu milliyetler arasında hiçbir ayrım yapmayacak bir anlayış ile uygulayacaklardır.

YATIRIM ÖZELLİKLERİ –

1. Anlaşma tarafları, ulusal muamele ve en çok kayrılan ülke prensiplerinin ve bunlarla ilgili,yatırımlara uygulanacak özelliklerde şeffaflık ilkesinin vazedildiği madde XX ‘yi konfirme ederler.
2. (Anlaşma tarafları, anti- ayrımcılık ilkesi gereği olarak bile uygulansa yatırımlara ilişkin belirlenen koşulların belli durumlarda yatırım kararları ve sermaye akışı üzerinde yıkıcı etkileri olabileceğini kabul ederler. (Kendi ülkesinin yatırımcıları veya onların yatırımlarının bir başka anlaşma tarafınca uygulanacak bir yatırım gereğinden ileride olumsuz bir yönde etkilenebileceğini düşünen anlaşma tarafları, karşı taraf ile müzakerelerde bulunmayı talep edebilir))
3. (Anlaşma tarafları ileride aralarında vuku bulabilecek haksız rekabetten kaçınmak ve yatırım gereklerinin ekonomi üzerindeki tahrip edici etkilerini bertaraf edebilmek amacıyle ek MAİ hükümleri ihdas etmek için(Bu anlaşmanın imzalandığı tarihi izleyen 3 yıl içersinde) müzakerelerde bulunurlar. Bu müzakerelerde yatırım gereklerinin Anlaşma tarafının çevresel, sosyal, yapısal, bölgesel ve araştırma geliştirmeye yönelik politikaları üzerindeki rolü tanınacaktır. Bu müzakereler özellikle pozitif ayrımcılık ( şeffaflık, (değişmezlik ve geri dönüş ilkeleri) gibi konulara cevap vermeyi amaçlayacaktır.))
4. (Bu maddede geçen “Yatırım özelliği” ile kast edilen :

Bir anlaşma tarafı veya anlaşmaya taraf olmayan bir ülkenin yatırımının bir başka anlaşma tarafı ülkedeki yatırımının yürütülmesi, işletilmesi, yönetimi, genişletilmesi, kazanımları veya kuruluşu ile bağlantılı kamu harcamalarında (finansal bir katkı) belli bir avantajın sağlanması)

 

Fikri mülkiyet ile ilgili konular entelektüel fikri mülkiyet uzmanları tarafından yürütülecek.

Transferler :

Mutabık kalınan : Toplu Yönetim Yükümlülükleri veya, Fikri Mülkiyet Haklarının toplu yönetimi ile görevlendirilmiş bir Şirket tarafından izin verilen herhangi bir indirim, Transferlere ilişkin Yorumların 2. Paragrafının ilk cümlesine eklenmeli.

Mutabık kalınmayan : Değiştirilmiş paragraf Yorumlar kısmında kalabilir veya anlaşma textinde yer alabilir.

Tekeller :

“ Tekel, bir anlaşma tarafı, (ulusal veya)(federal) bir Hükümet merciini temsil eden bir kişi veya kurum tarafından anlaşma tarafının ülkesinde ilgili piyasalarda bir mal veya hizmet için tamamen bir alıcı veya satıcı olarak dizayn edilen fakat, tek bir fikri mülkiyet hakkı, ayrıcalık,yetki lisansı veya izin belgesine sahip olan kişi veya kurumlara bu hak veya bu hakkın kullanımı dolayısıyle tanınan hakları kapsamayan bir tanımdır.(Bu tanım, fikri mülkiyet haklarının toplu yönetimi ile görevlendirilmiş bir kurumu da kapsamaz)

Mutabık kalınmayan : Mutabık kalınan paragrafın sonundaki parantez içersindeki cümle tanımlamanın dışında tutulmalıdır.

Performans Gerekleri :

1. Mutabık kalınan bölümde sözü edilen 1. Paragrafın mevcut içeriği geleceğe yönelik fikri mülkiyet hakları ve manevi hakları tatminkar düzeyde kapsamaktadır; ve
2. Performans gereklerine yönelik maddenin 1(b) ve (c) paragraflarının, fikri mülkiyet hakları üzerine etkisi vardır.

Mutabık kalınmayan : “ Yaratma, kısıtlama, iptal etme, yürürlükten kaldırma, tüzüksel lisans,zorunlu lisans, fikri mülkiyet haklarının zorunlu toplu yönetimi, fikri mülkiyet haklarının toplu yönetimi ile görevlendirilmiş bir kuruluşun aldığı kararla indirimlerin geri çekilmesi ve ödüllendirmenin fikri mülkiyet hakkının farklı sahipleri arasında bölüştürülmesi bu anlaşma hükümleri içersinde kamulaştırma sayılmayacaktır ve bunlar özel olarak ihdas edilmiş fikri mülkiyet hakları sözleşmeleri ile de ters düşmeyecektir.”

Mutabık kalınan : MAİ yüklenimleri mevcut fikri mülkiyet anlaşmalarındaki ulusal muamele ve en çok kayrılan ülke yüklenimlerine kadar genişletilmeyecektir.

1. “Yatırım” tanımlaması TRIPs anlaşmasındaki fikri mülkiyet hakları ile sınırlı olmalıdır.
2. “Yatırım” tanımı telif hakları ve bununla bağlantılı hakları içermemelidir.
3. “Yatırım” tanımı gelecekteki fikri mülkiyet haklarını içermelidir.
4. “Yatırım” tanımı fikri mülkiyet haklarının sadece ekonomik boyutunu içermelidir.
5. “Yatırım” tanımı sadece yerelde sağlanan hakları ; ve
6. bir fikri mülkiyet hakkı sahibi açısından yatırımcı olmanın gerektirdiği hakları içermelidir.

Mutabık kalınmayan :

1. Bu hedeflere ulaşmanın yöntemleri
2. Yatırımcıdan Devlete işleyen uyuşmazlık çözüm mekanizmasının Fikri Mülkiyet haklarına uygulanması yönündeki arzu ve
3. TRIPs anlaşmalarındaki mevcut “en çok kayrılan ülke” yüklenimleri, bağımsız çalışanlar açısından bir risk teşkil ediyor olması

Bilgi Transferi ve Bilgi iletim yöntemleri :

Mutabık kalınan : Finansal hizmetlerin genelleştirilmesine yönelik anlaşma bölümlerinin fikri mülkiyet hakları açısından sorun yaratacağı konusunda endişeler bulunmaktadır ve bu endişelerin dikkate alınması için metin değiştirilebilir veya iptal edilebilir.

Mutabık kalınmayan : MAİ’nin bu alanda yeni yüklenimler yaratmamasını sağlayacak bir dil kullanılması gerekmektedir.

KAMU BORÇLARI
ŞİRKET UYGULAMALARI
TEKNOLOJİ VE ARAŞTIRMA/GELİŞTİRME

1.Alternatif : ( Taraflar, yatırımların teşviki için yereldeki sağlık, güvenlik veya çevresel standartların düşürülmesinin veya (yereldeki veya temel)emek standartlarının gevşetilmesinin doğru olmadığını kabul etmektedirler. Buna göre, taraflar bir yatırımcının yatırımını kurmak, genişletmek, işletmek için mevcut standartlardan vaz geçmemesini veya yeni standartlar geliştirmekten vaz geçmemesini sağlamalıdır. Eğer, taraflardan biri karşı tarafın bu tip bir teşvike yöneldiğini düşünecek olursa karşı taraftan görüşme talebinde bulunabilir ve taraflar bu tip teşviklerden uzak durma görüşünden hareketle görüşme yapacaklardır. )

2.Alternatif : ( Bir anlaşma tarafı yereldeki sağlık, güvenlik veya çevre (standartlarından) (hükümlerinden) veya (ulusal)(temel) emek standartlarından bir yatırımcının yatırımını kurması, işletmesi,veya kapatması için vaz (geçmemelidir) (geçmeyecektir) )

3.Alternatif :

(2) Taraflar, yerel sağlık, güvenlik ve çevre standartlarını veya emek standartlarını azaltarak, başka bir anlaşma tarafının yatırımcıları ve onların yatırımlarına kendi yatırım ve yatırımcılarına uyguladıklarından daha az lehte olan bir uygulama (yapmayacaklardır) (yapmamalıdırlar)

(3) Bir anlaşma tarafı (kendi ülkesindeki yatırımları) teşvik etmek için uluslar arası sağlık, güvenlik, emek veya çevre yasalarından veya bu yasaları iyileştirmekten vaz (geçmemelidir) (geçmeyecektir).)

Bu alternatifte yukarıdaki alternatif şıklarından farklı olarak emek ile ilgili bölümler çıkartılmış

ÖNSÖZ- Gaye Yılmaz MAI: SANAL DEVLETİN YENİ ANAYASA ANLAYIŞI-  Prof. Dr. İzzettin ÖNDER ÖNÜMÜZDEKİ 1000 YILIN ANAYASASI - Prof.Dr. Türkel MİNİBAŞ GENEL HÜKÜMLER KAPSAM VE UYGULAMA YATIRIMCILAR VE YATIRIMLARINA UYGULANACAK MUAMELE YATIRIMLARIN KORUNMASI UZLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMLENMESİ MUAFİYETLER VE KORUYUCU HÜKÜMLER FİNANSAL HİZMETLER VERGİ ÜLKE ÖZELİNDEKİ MUAFİYETLER DİĞER ULUSLAR ARASI ANLAŞMALAR İLE BU ANLAŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİ UYGULAMA VE İŞLEYİŞ NİHAİ HÜKÜMLER

---